تعهد اجتماعی حاکی از هم ذات پنداری و وابستگی عاطفی فرد با جامعه است. این تعهد متضمن ترجیح نفع جمعی بر نفع فردی (تعهدپذیری) و قبول انتظار جامعه برای گذشتن از نفع فردی (فشار هنجاری) است. تحلیل ثانویه داده های پیمایش انسجام اجتماعی در ایران نشان می دهد که 64,6 درصد از ایرانیان تعهدپذیر اجتماعی اند و در دوراهی نفع جامعه - نفع خود، نفع جامعه را ترجیح می دهند و انتظار جامعه را نیز چنین می دانند. در مقابل 17,3 درصد از آنها نیز تعهدناپذیر اجتماعی اند و در دو راهی مذکور، نفع خود را ترجیح می دهند و انتظار جامعه را از خود نیز چنین می پندارند. 18,1 درصد از ایرانیان نیز از عمل مسوولانه، تعریف شخصی داشته، در موقعیت های مذکور، بر مبنای هنجارهای شخصی عمل می کنند. بعلاوه، میانگین فشار هنجاری تعهد اجتماعی (فشار وجدانی برای عمل مسوولانه) در ایران بر روی یک مقیاس 0 تا 100 برابر 62,7 است و فشار وجدانی برای انجام عمل متعهدانه در ایران بیشتر از فشار وجدانی برای ترک آن است.

عارفان از جهات مختلف هنجار گریزی زبانی داشته اند. هنجار گریزی در زبان عارفان گاه در صورت هایی چون طنز و هزل و وارونه سازی معنایی ظاهر می شود. این هنجار گریزی در صورت های مختلف خود ابزاری در دست عارفان بوده است به منظور نفی سلسله مراتب ارزش اجتماعی و آزاد سازی ذهن مردمان از فشار هنجارهای فکری حاکم بر جامعه. به همین دلیل هنجار گریزی زبانی صوفیه در پیوند با عادت شکنی های اجتماعی ایشان است. در مقاله حاضر هنجار گریزی در آثار سنایی، مولوی و عطار از این منظر خاص بررسی می شود.

هنجار در نظم های تنسیقی (نظم های اخلاقی، اجتماعی، حقوقی و سیاسی) معنای خاصی دارد که در فراگرد عینی، ضمن تکثر مفهومی و مصداقی، هر کدام تعریف ماهوی و شکلی و ضمانت اجرای خاصی دارند. جامعه شناسی و حقوق به عنوان دو دانش از علوم دستوری، نظم مخصوص به خود را دارند که در فرایند آنها «هنجار» معیار عمل و مبنای شکل گیری نظم اجتماعی و نظم حقوقی است. از آنجا که گاهی نظم حقوقی به مثابه ی جامه ای دیده می شود که بر قامت نظم اجتماعی پوشانده می شود و نیازمند تعامل است، می بایست شناختی سنجیده از گزاره های این دو نظم ارائه شود. با توجه به اهمیت شناخت هنجار در هندسه ی نظم اجتماعی و حقوقی، تحلیل و مقایسه ی مؤلفه های ایجاد و پایایی هنجار در زمینه های متفاوت و نیز بررسی و انطباق آنها ضروری است. در این نوشتار با نگرشی تحلیلی-مقایسه ای، چیستی هنجار مطمح نظر است و ویژگی های هنجار در ساحت دو نظم اجتماعی و حقوقی مورد مداقه قرار می گیرد و نسبت این هنجارها با یکدیگر مشخص می شود.

خانواده مسلمان ایرانی در شرایط کنونی با مسائل اجتماعی متعددی روبرو است که به زعم این مقاله ناشی از فاصله گرفتن از نسخه بومی، ملی و دینی خانواده، می باشد. براین اساس هدف این پژوهش فهم و کشف الگوی سازمان اجتماعی خانواده در آموزه های قرآنی است که از طریق پاسخگویی به دو سوال زیر میسر می شود. در سازمان اجتماعی خانواده اهداف ، ارکان و کارکردهای خانواده کدامند و نظام اجتماعی خانواده چگونه سامان دهی شده است؟ روش تحقیق، کیفی و ترکیبی از سه رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی، تحلیل محتوا کیفی، روش داده بنیاد و است.یافته های نشان می دهد، مهمترین اهداف و کارکردهای تاسیس خانواده عبارتنداز: حصول آرامش به عنوان هدفی بسترساز و در عین حال مسقل، اجتماعی کردن دین، جامعه پذیر کردن فرزندان، سلامت اجتماعی و فرزندآوری. همچنین یافته ها نشان می دهند، صورتبندی نقشی در خانواده به گونه ای تنظیم شده که نقش های نرم، عاطفی و محوری در تحقق اهداف خانواده، مربوط به موقعیت های زنانه و نقش های سخت، رسمی و ابزاری، مربوط به موقعیت های مردانه است. مهمترین نقش فرزندان احسان به والدین و مهمترین نقش نظام خویشاوندی ، حمایت اجتماعی از خانواده است. نتیجه اینکه ترکیب نقشهای زنانه و مردانه در خانواده رابطه اجتماعی دوستانه، محبت آمیز و مبتنی برایثار، آرامش، اطمینان و اعتماد را در خانواده و جامعه تولید و باز تولید می کند.

اینستاگرام به عنوان شبکه اجتماعی عکس محور با اقبال گسترده در جامعه ایران مواجه شده است. کنش در این فضا تفاوت هایی با کنش در زندگی روزمره دارد. این تفاوتها شامل تفاوت در فرهنگ و هم چنین شکل اشاعه فرهنگی نیز می شود. در این زمینه مشخص نیست که یک هنجار چگونه به دسته ای از خرده فرهنگ ها تبدیل می شود. این موارد به علت نوین بودن برای جامعه شناسان ناشناخته و یا حداقل کمتر شناخته شده است. این نوشتار به دنبال کشف این تفاوت ها بوده است. برای کشف این تفاوت ها از روش مردم نگاری اینترنتی یا نتنوگرافی استفاده شده است. در این راستا ابتدا چهارده خرده فرهنگ با تمام ویژگی های نمایشی با استفاده از رهیافت روال نمایشی گافمن کشف و توصیف شده است. برای هر کدام از خرده فرهنگ های مذکور نوع نمایش و شکل غالب کنش در هر کدام از بخش های ساختاری اینستاگرام توضیح داده شده است. سپس فرایند اشاعه هنجارها با استفاده از تجربه موثرترین افراد که دارای بیشترین فالور جمع آوری شده در اینستاگرام بوده اند توضیح داده شده است در این زمینه بیش از 200 صفحه مورد کندوکاو قرار گرفت. این توضیح شامل شکل گیری یک هنجار و سپس انتشار و تقلید دیگران می باشد. در پایان با ترکیب این دو موضوع، فرایند شکل گیری و تصلب یابی هنجار از زمان ورود کاربران در یک فرایند هفت مرحله ای شامل حضورکاربران، نمایش خود، مزیت نمایشی، مبادله نابرابر فالوینگ، شکل گیری هنجارهای نمایشی، شکل گیری خرده فرهنگ های نمایشی و خلاقیت تا شکل گیری خرده فرهنگ ها توصیف و تبیین شده است.

هدف این پژوهش شناسایی وضعیت انواع محرومیت در جامعه و اثر آن بر هنجار اجتماعیِ صداقت است. از آنجایی که هنجار صداقت نقش مهمی در نظم اجتماعی دارد، نظریه تبیین کننده پژوهش نظریه چلبی(با تاکید بر اخلاق مسئولیت) است. در سنجش محرومیت چهار بُعد اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و درسنجش هنجار صداقت تصور از وضعیت ­هنجار در جامعه و آمادگی برای رعایت هنجارها (در شعاع عام­گرا یا خاص­گرا) و صبغه ارزش اخلاقی آن مورد نظر بوده است. این مطالعه مبتنی بر موردپژوهی چندگانه و با روش پیمایش درون موردی است. در انتخاب موارد شغل معیار اصلی بوده و 381 نفر از افراد شاغل (گروه­های شغلی کارگر، کارمند بانک،کارشناس ارشد، پاسبان، نظامی درجه دار، وکیل، بهیار، پرستار، پزشک، معلم، دبیر و استاد دانشگاه) انتخاب شدند. ضعف هنجار صداقت که توام با افزایش (به­ترتیب) میزان محرومیت اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است نشان از نوعی اختلال هنجاری (از نوع ضعف هنجاری) درجامعه دارد که به کمک مجموعه­ای از محرومیت­های اجتماعی (به عنوان عوامل مقوم)  25 درصد از تغییرات آن در مدل­ آماری قابل تبیین است.

این مقاله به بررسی نقش تجویز هنجارهای زبانی در زبان علم می پردازد. قواعد تجویزی فرآیند تغییر دایمی زبان را به نظم در می آورند و ارتباط متخصصان را تسهیل می نمایند در این مقاله تکواژ قاموسی control در رشته الکترونیک در زبان کرواسی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و هدف از این تحلیل نشان دادن این مطلب بوده است که واحدهای وصفی مختلف در واحدهای واژگانی چند کلمه ای چار چوب مفهومی برخی اصطلاحات را تغییر می دهند که معمولا معنی این اصطلاحات مرتبط با بافت است و تحدید و تجویز آنها بسیار مشکل است.در پایان مولف نتیجه میگیرد که به جای سخن گفتن از گرایش تجویزی هنجاری، بهتر است که تنها به توصیف الگوهای زبانشناختی واقعی بپردازیم، چرا که زبان همواره یک قدم جلوتر از تجویزهای ماگام برمی دارد و هر چند ما تلاش می کنیم که آن را با آرمانها و نیازهایمان تطبیق دهیم همواره راه های پنهانی خود را می رود و قواعد خاص خود را می آفریند.

در دیوان ها و آثار منظوم، به اشعار، به ویژه به غزلها و قصایدی برمی خوریم که ردیف یا کلمات مکرر در مطلع آنها گسترده است ولی ازبیت دوم به بعد کوتاهتر، تا جایی که به یک کلمه ختم می شود و یا به عکس ردیف در مطلع کوتاه ولی در بیتهای بعد بلند می گردد، گونه های دیگر ردیف یا کلمات مکرر وجود دارد که در مطلع آشکار ولی در ابیات پسین دگرگون می شود؛ گاهی ردیف در غزل، مثل قطعه غیر مصرع، فقط در مصراعهای زوج به کار رفته است و یا اشعاری دیده می شود که ردیف به جای «عروض» (آخر مصراع اول) در «صدر» (ابتدای مصراع اول) قرار می گیرد؛ و زمانی ردیف با قافیه چنان ممزوج می شود که حرف «روی» جای حرف اول ردیف رامی گیرد. به نظر نمی رسد که این امر تصادفی باشد، بلکه می توان گفت که این گونه کاربرد و گریز از سنتهای متعارف و قواعد معتاد شعر، خود، نوآوری و تفننی بوده است که در کتب مربوط به علم قافیه درباره آنها سکوت شده و سخنی به میان نیامده است، شواهد زیادی از این دست، برادعای پژوهشگر صحه می گذارد.

شناخت تاثیر پرداخت تسهیلات بانکی با رویکرد بانکداری اجتماعی بر توسعه پایدار روستایی و عشایری با میانجی-گری سرمایه اجتماعی همسو با رویکردهای نظری سرمایه اجتماعی(بوردیو)، توسعه پایدار (آمارتیاسن)، بانکداری اجتماعی(بندیکتر) و توسعه پایدار اجتماعی(مکنزی) هدف این مطالعه بود. روش کمی و ابزار پرسشنامه محقق ساخته بود که آلفای کرونباخ کل بالای 70/0، توسعه پایدار 87/0، برای سرمایه اجتماعی 84 /0و برای بانکداری اجتماعی 93 /0 بوده است. جامعه آماری، دریافت کنندگان تسهیلات بانک توسعه تعاون بود که با نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای پنج استان انتخاب و از استان های منتخب، دریافت کنندگان تسهیلات بعنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از مدل-سازی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد سرمایه اجتماعی بیشترین نقش را در تبیین فرایند توسعه پایدار داشته و نقش بانکداری اجتماعی در فرآیند توسعه پایدار عشایری(71 درصد)، پررنگ تر ازفرایند توسعه پایدار روستایی(34 درصد) بوده است. محیط زیست مولفه تأثیرگذار بر فرآیند توسعه پایدار بوده که بعد از آن مولفه های سود و در نهایت مردم قرار داشته اند. همچنین سرمایه اجتماعی(40 درصد) در تحقق بانکداری اجتماعی تاثیرگذار بوده است. بنابراین، می توان نتیجه گیری نمود برای اهتمام به توسعه پایدار روستایی و عشایری با مولفه های پایداری اقتصادی، پایداری محیطی و پایداری اجتماعی، توجه به مولفه های سه گانه بانکداری اجتماعی، یعنی؛ سود، مردم و محیط زیست و مولفه های پنج گانه سرمایه اجتماعی، یعنی؛ آگاهی اجتماعی، مشارکت اجتماعی، شبکه اجتماعی، انسجام اجتماعی و اعتماد اجتماعی حایز اهمیت است.